Dapr Nedir?

Selamlar,

Son günlerde, Conversation modülü sayesinde ve daha öncesinde geliştirilmiş Workflow modülü sayesinde, çalışmakta olduğum Chatbot ürününe de çokça katkı sağlayacağına inandığım bir araç haline geldi. Bu kaynağı ise Türkçe içerik olmamasından dolayı ve bana da YouTube üzerinde paylaşılan bana ait bir anlatımdan gelen geri dönüşler üzerine yazıyorum.

Dapr Nedir? #

Dapr; durum yönetimi (state management), yayın/abonelik (pub/sub), aktörler (actors), sıraya bağlama (bindings), kriptografi ve dağıtılmış izleme gibi temel yapı taşlarını sunarak geliştiricinin yeniden kullanılabilir kod yazmasını sağlar.

Dapr, HTTP veya gRPC üzerinden erişilebilen entegre API’ler aracılığıyla mikro hizmetler arasında servis çağrısı, durum yönetimi, yayın/abonelik, işlem akışları (workflow), aktör modeli ve daha fazlasını sağlar. Çok sayıda programlama dilini destekler ve çoklu altyapı (Kubernetes, sanal makineler, sunucusuz platformlar) üzerinde çalışabilir. Ayrıca Dapr, programlama dilinden bağımsızdır ve herhangi bir programlama dilinde kullanılabilir. Bunu HTTP veya gRPC üzerinden erişilebilen entegre API’ler aracılığıyla sağlar.

Sidecar Pattern Nedir? #

Sidecar deseni, bir mikro hizmetin yanına eklenen küçük, bağımsız bir konteynerin (ya da işlem) ana hizmetin operasyonel görevlerini üstlenmesini sağlayan bir mimari yaklaşımdır. Yanarı konumlandırılan bu yan konteyner (sidecar), loglama, monitoring, configuration management, servis mesh proxy’leri veya güvenlik gibi çapraz kesen (cross-cutting) sorumlulukları gerçekleştirir.

Örneğin, bir web uygulamanız var ve bu uygulamanın loglarını toplamak istiyorsunuz. Bu durumda, web uygulamanızın yanında bir log toplama container’ı çalıştırabilirsiniz. Bu container, web uygulamanızın loglarını toplar ve bunları bir log aggregator’a gönderir. Örneğin bu senaryoyu OTel Collector’a kolaylıkla yazdırabilirsiniz. Bunların yanında, bu araç sayesinde, Redis, Kafka, RabbitMQ gibi sistemlerle dil bağımsız şekilde entegrasyon yapabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, bu Dapr’ın açtığı container’daki YAML dosyalarını konfigüre etmek olacaktır.

Dapr ve Sidecar Pattern İlişkisi #

Dapr’ın mimarisi, her mikro hizmet uygulamasının yanına bir Dapr sidecar’ı eklenmesi üzerine kuruludur; böylece Dapr’ın sunduğu tüm “building block” API’leri, ana iş konteynerine dokunmadan kullanılabilir. Dapr sidecar’ı, servis çağrıları, durum yönetimi ve mesajlaşma gibi görevleri kendi içinde yöneterek, uygulamanın üretim ortamında hazırcı çözümlerle donatılmasını sağlar.

Modern bulut ve mikro hizmet tabanlı mimarilerde, çapraz kesen sorumlulukların güvenilir, taşınabilir ve kolay bakım yapılabilir bir biçimde yönetilmesi kritik öneme sahiptir. Dapr ve sidecar pattern birlikte kullanıldığında, geliştiriciler karmaşık altyapı detaylarına takılmadan iş mantığına odaklanabilir, operasyonel görevler ise yan konteynerlerde standardize ve izole biçimde yürütülür. Bu yaklaşım, uygulamaların ölçeklenebilirliğini, dayanıklılığını ve sürdürülebilirliğini artırır.

Dapr’ın Temel Bileşenleri #

Building Blocks #

1. Service Invocation #

Mikroservisler arası iletişimin temel yapı taşı. HTTP veya gRPC protokolleri üzerinden güvenli ve doğrudan metod çağrıları yapmanızı sağlar.

2. Publish & Subscribe #

Event-driven mimariler için ideal mesajlaşma modeli. Mikroservisler arasında güvenli ve ölçeklenebilir mesajlaşma sağlar.

3. Workflow #

Farklı mikroservisler arasında mantık orkestrasyonu yapmanızı sağlar. Uzun süren iş akışlarını yönetmek için kullanılır.

4. State Management #

Uzun süreli stateful servisler oluşturmanızı sağlar. Redis, MongoDB gibi farklı state store’lar ile çalışabilir.

5. Bindings #

Harici sistemlerle entegrasyon için çift yönlü bağlantı sağlar. 70’den fazla hazır binding komponenti mevcuttur.

6. Actors #

Virtual Actor pattern implementasyonu. Stateful mikroservisler için idealdir.

7. Secrets Management #

Hassas verilerin güvenli yönetimi için kullanılır. Kubernetes Secrets, Azure Key Vault gibi sistemlerle entegre çalışır.

8. Configuration #

Uygulama konfigürasyonlarını yönetmenizi ve değişikliklerden haberdar olmanızı sağlar.

9. Distributed Lock #

Paylaşılan kaynaklara güvenli erişim için kullanılır.

10. Cryptography #

Güvenli kriptografik işlemler için kullanılır.

11. Jobs #

İş planlama ve orkestrasyon için kullanılır.

12. Conversation #

LLM entegrasyonları için modern arayüz sağlar.

Components #

1. State Stores: Redis, MongoDB, Azure CosmosDB gibi veri saklama sistemleri
2. Message Brokers: Redis, RabbitMQ, Azure Service Bus gibi mesajlaşma sistemleri
3. Name Resolution: Service discovery için kullanılır
4. Secret Stores: Kubernetes Secrets, Azure Key Vault gibi hassas veri saklama sistemleri

Dapr’ın Operasyonel Özellikleri #

Observability (Gözlemlenebilirlik) #

Dapr, bileşenler ve ağ servisleri arasındaki mesaj çağrılarını görüntülemenizi ve ölçmenizi sağlar. OpenTelemetry, Jaeger, Zipkin gibi araçlarla entegre çalışır.

Hosting Options (Barındırma Seçenekleri) #

Dapr’ı farklı ortamlara deploy etme seçenekleri sunar:

• Self-Hosted (Docker, Podman)
• Kubernetes (AKS, GKE, EKS)
• Serverless (Azure Container Apps)

Configuration Management (Yapılandırma Yönetimi) #

Dapr konfigürasyonlarını yönetme ve deployment’ları kontrol etme imkanı sağlar. YAML dosyaları üzerinden kolay konfigürasyon yapılabilir.

Component Management (Bileşen Yönetimi) #

Dapr bileşenlerini uygulamanızda yönetme imkanı sunar. State stores, pub/sub brokers, secret stores gibi bileşenler kolayca yönetilebilir.

Security (Güvenlik) #

Dapr deployment’larını güvenli hale getirmek için en iyi uygulamalar ve talimatlar sunar:

• mTLS sertifikaları
• OAuth yetkilendirme
• API token authentication

Resiliency (Dayanıklılık) #

Hata kurtarma politikaları ile Dapr’ın hata durumlarını yönetme imkanı sağlar:

• Retry politikaları
• Timeout yapılandırmaları
• Circuit breaker pattern

Support & Versioning (Destek ve Sürümleme) #

Dapr için mevcut destek ve sürümleme seçenekleri sunar. CNCF projesi olarak aktif geliştirme ve destek süreci devam etmektedir.

Performance & Scalability (Performans ve Ölçeklenebilirlik) #

Dapr building block’ları için benchmark’lar ve yönergeler sunar. Service invocation ve Actors activation performans metrikleri mevcuttur.

Debugging & Troubleshooting (Hata Ayıklama) #

Dapr ile ilgili sorunları teşhis etmek ve çözmek için araçlar ve teknikler sunar:

• Log yönetimi
• API logları
• Debugging araçları

Sonuç #

Dapr, mikro hizmet tabanlı uygulamaların geliştirilmesi ve işletilmesi için birçok avantaj sunan bir çalışma zamanıdır. Sidecar pattern’i kullanarak, Dapr’ın sunduğu building block’ları kullanarak, uygulamalarınızı daha basit ve güvenli hale getirebilirsiniz.

Okuduğunuz için teşşekkürler. Sonraki yazıda görüşürüz 😊

Kaynakça #

1. Dapr Documentation
2. Practical Microservices with Dapr and .NET - Second Edition, Davide Bedin, Packt Publishing, 2022
3. Dapr’ın GitHub Repository